Podjęcie skutecznych działań, jak ratować zadłużoną spółkę, jest kluczowym obowiązkiem zarządu, gdy firma traci płynność finansową i staje w obliczu niewypłacalności. Szybka reakcja i wybór odpowiedniej ścieżki postępowania mogą nie tylko uchronić przedsiębiorstwo przed upadłością, ale również dać szansę na jego uzdrowienie i powrót na rynek. Ignorowanie problemu prowadzi nieuchronnie do pogłębienia kryzysu i może skutkować osobistą odpowiedzialnością członków zarządu za zobowiązania spółki.

Kiedy należy rozpocząć działania naprawcze?

Zarząd ma obowiązek złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do jej ogłoszenia. Podstawą tą jest stan niewypłacalności, który definiuje się na dwa sposoby. Pierwszy to utrata zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, przy czym domniemywa się, że ma to miejsce, jeśli opóźnienie w płatnościach przekracza trzy miesiące. Drugi przypadek dotyczy spółek kapitałowych i ma miejsce, gdy zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres powyżej dwudziestu czterech miesięcy. Identyfikacja niewypłacalności jest sygnałem alarmowym, który wymaga natychmiastowego podjęcia decyzji o dalszych krokach.

Jakie są dostępne ścieżki restrukturyzacji?

Prawo restrukturyzacyjne oferuje przedsiębiorcom kilka narzędzi, które pozwalają na przeprowadzenie procesu naprawczego pod nadzorem sądu. Celem tych postępowań jest uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami. Wybór konkretnej procedury zależy od skali problemów i struktury zadłużenia.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

To najmniej sformalizowana i najszybsza forma restrukturyzacji. Dłużnik samodzielnie zbiera głosy wierzycieli nad propozycjami układowymi, a rola sądu ogranicza się do zatwierdzenia już zawartego układu. Jest to rozwiązanie dla firm, które są w stanie porozumieć się z większością swoich kontrahentów bez formalnego pośrednictwa sądu.

Przyspieszone postępowanie układowe

Procedura ta pozwala na zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie. Jest przeznaczona dla dłużników, których suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% ogólnej sumy wierzytelności. Postępowanie to zapewnia szybszą ochronę przed egzekucją niż standardowe postępowanie układowe.

Postępowanie układowe i sanacyjne

Standardowe postępowanie układowe jest bardziej sformalizowane i przeznaczone dla firm ze znaczną liczbą wierzytelności spornych. Z kolei postępowanie sanacyjne to najgłębsza forma restrukturyzacji. Oprócz zawarcia układu z wierzycielami, pozwala ono na wdrożenie daleko idących działań naprawczych w przedsiębiorstwie, w tym na odstąpienie od niekorzystnych umów czy redukcję zatrudnienia. W trakcie jego trwania zarząd nad spółką przejmuje wyznaczony przez sąd zarządca.

Czy upadłość to zawsze ostateczność?

Choć ogłoszenie upadłości często postrzegane jest jako porażka, w niektórych sytuacjach może być jedynym racjonalnym rozwiązaniem. Celem postępowania upadłościowego jest wspólne zaspokojenie wierzycieli z majątku dłużnika. W przypadku spółek może ono przyjąć formę likwidacji majątku lub tzw. przygotowanej likwidacji (pre-pack), która pozwala na sprzedaż przedsiębiorstwa w całości lub jego zorganizowanej części. Czasami kontrolowana upadłość jest lepszym wyjściem niż dalsze generowanie strat i pogłębianie zadłużenia, za które finalnie może odpowiadać zarząd.