Abolicja to pojęcie związane z prawem karnym, które odnosi się do ułaskawienia skazanego, polegającego na zniesieniu kary lub złagodzeniu jej wymiaru. Abolicja jest stosowana przez władze państwowe (np. prezydent) w sytuacjach szczególnych, gdy uważa się, że dalsze wykonanie kary nie przyniesie pożądanego celu wychowawczego, bądź istnieją ważne przyczyny humanitarne uzasadniające jej zniesienie. Abolicja dotyczy wyłącznie spraw karnych, a nie cywilnych czy gospodarczych.

W związku z tym, że abolicja jest pojęciem wyłącznie związanym z prawem karnym, ciężko jest znaleźć bezpośrednie zastosowanie tego terminu w postępowaniu upadłościowym, oddłużeniowym lub w pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej. Niemniej jednak można próbować poszukać analogii w okolicznościach łagodzących skutki odpowiedzialności dłużnika.

W postępowaniu upadłościowym można wspomnieć o tzw. oddłużaniu konsumenckim, które choć nie jest abolicją w stricte prawnokarnym znaczeniu, może przypominać jej skutki. W przypadku gdy dłużnik spełni określone warunki, może ubiegać się o przeprowadzenie postępowania oddłużeniowego, co prowadzi do umorzenia części bądź całego długu i umożliwia mu rozpoczęcie życia na nowo bez obciążeń finansowych.

Podobieństwo do abolicji można również dostrzec w przypadku instytucji umorzenia długu w postępowaniu egzekucyjnym. W niektórych sytuacjach, na przykład gdy egzekucja okazuje się bezskuteczna przez dłuższy czas, wierzyciel może zdecydować się na dobrowolne umorzenie długu. W takiej sytuacji można mówić o pewnym rodzaju "ułaskawieniu" dłużnika z obowiązku spłaty długu. Należy jednak podkreślić, że zarówno oddłużanie konsumenckie, jak i umorzenie długu nie są tożsame z abolicją w ścisłym znaczeniu tego słowa.

Podsumowując, abolicja to termin wywodzący się z prawa karnego i odnoszący się do ułaskawienia skazanego, które polega na zniesieniu lub złagodzeniu kary. Chociaż nie ma ona bezpośredniego zastosowania w postępowaniach upadłościowych, oddłużeniowych czy egzekucji komorniczej, można poszukiwać pewnych analogii w przypadku instytucji, które łagodzą skutki odpowiedzialności dłużnika.