Dowód z dokumentu to rodzaj dowodu w postępowaniu sądowym, który polega na przedstawieniu przez stronę dokumentu (pisemnego, elektronicznego, dźwiękowego, wizualnego lub innego nośnika informacji) jako źródła wiarygodnych informacji, mających na celu potwierdzenie lub obalenie twierdzeń strony oraz uzasadnienie jej stanowiska. Dowód z dokumentu odnosi się do dowodzenia określonych faktów poprzez przedstawienie oryginału lub kopii dokumentu, który zawiera informacje istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dokumenty są ważnym środkiem dowodowym, ponieważ są trwałe, mają charakter obiektywny i zwykle pochodzą z niezależnych źródeł. Przy ocenie dowodu z dokumentu sąd bierze pod uwagę m.in. formę, treść, czas powstania, autora dokumentu, sposób jego sporządzenia oraz inne okoliczności mogące wpłynąć na wiarygodność dokumentu jako źródła dowodowego.

Przykład zastosowania w postępowaniu upadłościowym, oddłużeniowym lub w pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej:

W postępowaniu upadłościowym, dowód z dokumentu może być wykorzystany przez zarządcę upadłości do wykazania, że dłużnik nie jest w stanie spłacić swoich zobowiązań. Zarządca może przedstawić np. bilans, księgi rachunkowe, zestawienie wierzytelności i zobowiązań, umowy kredytowe oraz inne dokumenty finansowe, które wykazują, że dłużnik nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań na bieżąco.

W postępowaniu oddłużeniowym,dowód z dokumentu może być użyty przez dłużnika do wykazania, że prowadzone przez niego działania restrukturyzacyjne są konieczne i skuteczne w celu uniknięcia upadłości. Dłużnik może przedstawić np. umowy restrukturyzacyjne, plany biznesowe, prognozy finansowe, analizy kosztów i przychodów, które wykazują, że proponowane rozwiązania są realistyczne i mają szansę poprawić sytuację finansową dłużnika.

W przypadku pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej, dowód z dokumentu może być wykorzystany przez prawnika reprezentującego dłużnika lub wierzyciela. Przykładowo, prawnik może przedstawić umowy, tytuły egzekucyjne, wezwania do zapłaty, pisma procesowe, decyzje sądu, które potwierdzają wysokość długu i uprawnienia wierzyciela do egzekucji majątku dłużnika. Z kolei prawnik reprezentujący dłużnika może przedstawić dokumenty, które wykazują, że dług został już częściowo lub całkowicie spłacony, np. potwierdzenia przelewów, pokwitowania, umowy ugody czy inne materiały, które świadczą o wykonaniu przez dłużnika świadczeń na rzecz wierzyciela. Dowód z dokumentu może również służyć do wykazania, że egzekucja komornicza została przeprowadzona niezgodnie z obowiązującymi przepisami, co może skutkować jej unieważnieniem lub zawieszeniem. W takim przypadku, prawnik dłużnika może przedstawić dokumenty takie jak pisma komornika, protokoły czynności czy zawiadomienia o egzekucji, które wykazują, że komornik naruszył np. zasady proporcjonalności, solidarności czy humanitarności podczas egzekucji. W każdym z tych przypadków dowód z dokumentu pełni kluczową rolę w postępowaniu sądowym, ponieważ pozwala na przedstawienie rzetelnych informacji, które są podstawą do oceny sytuacji prawnej stron, a także stanowią punkt wyjścia do dalszego postępowania dowodowego. Warto jednak pamiętać, że dowód z dokumentu może być poddany ocenie przez sąd, który bierze pod uwagę wiele czynników, takich jak autentyczność, wiarygodność czy aktualność dokumentu. W przypadku sporów co do wartości dowodowej danego dokumentu, sąd może zlecić opinie biegłego, który oceni dokument pod kątem merytorycznym oraz technicznym.