Insolwencja to stan, w którym dłużnik nie jest w stanie wywiązać się z wymagalnych zobowiązań finansowych wobec wierzycieli. Termin ten jest często używany zamiennie z niewypłacalnością, jednakże niewypłacalność jest bardziej formalnym terminem prawnym, podczas gdy insolwencja ma szersze znaczenie ekonomiczne. Insolwencja może być wynikiem złego zarządzania finansami, braku płynności, niepowodzeń w prowadzeniu działalności gospodarczej czy nieprzewidzianych okoliczności, takich jak kryzysy finansowe czy utrata rynków zbytu.

W przypadku upadłości, insolwencja może być przyczyną wszczęcia postępowania upadłościowego. Jeśli dłużnik prowadzi działalność gospodarczą i zostanie uznany za niewypłacalnego, wierzyciele mogą złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. W wyniku tego postępowania, majątek dłużnika zostanie zinwentaryzowany, a następnie zrealizowany w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Jeśli dłużnik nie prowadzi działalności gospodarczej, może ubiegać się o oddłużenie w ramach postępowania restrukturyzacyjnego.

W przypadku oddłużenia, dłużnik może ubiegać się o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, jeśli udowodni, że jest w stanie wyjść z sytuacji finansowej, w której się znalazł. Postępowanie to może obejmować zawarcie układu z wierzycielami, zmniejszenie zobowiązań, przedłużenie terminów spłaty długów czy przekształcenie zobowiązań. Celem oddłużenia jest umożliwienie dłużnikowi powrotu do stabilnej sytuacji finansowej, bez konieczności ogłaszania upadłości. W przypadku pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej, osoba będąca w stanie insolwencji może skorzystać z usług prawnika, który pomoże jej w negocjacjach z wierzycielami czy w przypadku nieporozumień co do wysokości długu. Prawnicy mogą również pomóc dłużnikowi w zabezpieczeniu swoich praw w postępowaniu egzekucyjnym, tak aby egzekucja była prowadzona zgodnie z przepisami prawa. Przepis prawny dotyczący niewypłacalności i upadłości zawarty jest w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. o postępowaniu upadłościowym i naprawczym (Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535). Zgodnie z art. 11 tej ustawy, niewypłacalność dłużnika, gdy dłużnik nie wywiązuje się z wymagalnych zobowiązań pieniężnych przez okres co najmniej trzech miesięcy. Przepisy te mają na celu chronić zarówno interesy dłużnika, jak i wierzycieli, a także umożliwić sprawne przeprowadzenie postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego. W przypadku osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, przepisy dotyczące oddłużenia zawarte są w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2010 nr 81 poz. 530). Zgodnie z tą ustawą, osoba fizyczna może ubiegać się o oddłużenie w ramach postępowania cywilnego, jeśli jest w stanie wykazać, że jej sytuacja finansowa uległa pogorszeniu z przyczyn niezależnych od niej oraz że istnieje realna szansa na poprawę jej sytuacji finansowej.

Z kolei w przypadku egzekucji komorniczej, pomoc prawna może być udzielona dłużnikowi w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296). W szczególności, Kodeks ten reguluje kwestie związane z egzekucją wierzytelności, zabezpieczeniem roszczeń oraz postępowaniem sądowym w sprawach cywilnych.

Podsumowując, insolwencja to sytuacja, w której dłużnik nie jest w stanie wywiązać się z wymagalnych zobowiązań finansowych wobec wierzycieli. W związku z tym może ona prowadzić do postępowań upadłościowych, oddłużeniowych czy egzekucji komorniczej. W tych przypadkach istotne jest świadome korzystanie z przepisów prawa oraz ewentualne skorzystanie z pomocy prawnej, aby chronić prawa i interesy zarówno dłużnika, jak i wierzycieli.