Jednolity patent europejski (Unitary Patent, UP) to rodzaj patentu mający zastosowanie na obszarze Unii Europejskiej, który ma na celu ujednolicenie ochrony patentowej w państwach członkowskich UE. Jego celem jest uproszczenie i obniżenie kosztów uzyskania ochrony patentowej, a także ułatwienie egzekwowania praw patentowych w państwach członkowskich. Jednolity patent europejski ma być przyznawany przez Europejski Urząd Patentowy (EPO) na podstawie Konwencji o Udzielaniu Patentów Europejskich (Konwencja Monachijska) oraz aktów prawnych Unii Europejskiej. Jednolity patent europejski różni się od tradycyjnego patentu europejskiego tym, że po udzieleniu przez EPO nie musi być walidowany we wszystkich państwach członkowskich indywidualnie, co znacznie obniża koszty i upraszcza proces ochrony. Jednolity patent obejmuje jedno, spójne terytorium ochrony patentowej, co pozwala na łatwiejszą egzekucję praw z patentu w ramach całej Unii Europejskiej.

W kontekście upadłości, oddłużenia lub pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej, jednolity patent europejski może być istotny z kilku aspektów. Przede wszystkim może stanowić cenny majątek dłużnika, który może być sprzedany lub licencjonowany w celu uzyskania środków na pokrycie długów. Ponadto, w przypadku spółek zajmujących się badaniami i rozwojem, posiadanie jednolitego patentu europejskiego może być kluczowe dla oceny wartości majątku spółki, co ma wpływ na negocjacje z wierzycielami oraz na strategie oddłużeniowe. Przepisami prawnymi, które dotyczą jednolitego patentu europejskiego, są między innymi:

• Rozporządzenie (UE) nr 1257/2012 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie wdrożenia wzmocnionej współpracy w dziedzinie tworzenia jednolitej ochrony patentowej (Dz. U. L 361 z 31.12.2012, s. 1).
• Rozporządzenie (UE) nr 1260/2012 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie wdrożenia wzmocnionej współpracy w dziedzinie tworzenia jednolitej ochrony patentowej w odniesieniu do tłumaczenia (Dz. U. L 361 z 31.12.2012, s. 89).

Warto zaznaczyć, że jednolity patent europejski nie obejmuje jeszcze wszystkich państw członkowskich UE, a wdrożenie systemu jednolitego patentu europejskiego jest w trakcie realizacji. W związku z tym, przed pełnym wdrożeniem systemu, warto sprawdzić, które państwa członkowskie są objęte jednolitym patentem europejskim oraz jakie są aktualne wymagania i procedury związane z jego uzyskaniem i egzekwowaniem.

Jednym z przykładów zastosowania jednolitego patentu europejskiego w kontekście upadłości, oddłużenia lub pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej może być sytuacja, w której dłużnik będący właścicielem jednolitego patentu europejskiego na innowacyjną technologię, zamiast sprzedać cały swój majątek w celu pokrycia długów, może zdecydować się na sprzedaż licencji na korzystanie z patentu. W ten sposób dłużnik może uzyskać dodatkowe źródło dochodu, które może pomóc w spłacie zobowiązań, a jednocześnie utrzymać prawa do swojego wynalazku.

W przypadku egzekucji komorniczej, jednolity patent europejski może być przedmiotem zabezpieczenia roszczeń wierzyciela na terytorium wielu państw członkowskich UE. Dzięki jednolitemu patentowi, wierzyciel może skuteczniej dochodzić swoich praw z tytułu patentu w różnych krajach, co zwiększa jego szanse na odzyskanie należności. Podsumowując, jednolity patent europejski to innowacyjne rozwiązanie, mające na celu uproszczenie i obniżenie kosztów ochrony patentowej na terenie Unii Europejskiej. Może być szczególnie istotne w kontekście upadłości, oddłużenia oraz pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej, gdyż może stanowić wartościowy majątek dłużnika oraz ułatwiać egzekwowanie praw patentowych na szerszym terytorium.