Jednostka pomocniczato termin stosowany w prawie administracyjnym i samorządowym, oznaczający wyodrębnioną organizacyjnie jednostkę, która została utworzona przez jednostkę samorządu terytorialnego (gminę, powiat lub województwo) w celu realizacji określonych zadań publicznych na rzecz społeczności lokalnej. Jednostki pomocnicze mają na celu usprawnienie funkcjonowania administracji publicznej oraz przybliżenie jej do obywateli, poprzez decentralizację kompetencji i odpowiedzialności. Przykładami jednostek pomocniczych są sołectwa, osiedla, dzielnice czy też zarządy regionów.

W kontekście upadłości, oddłużenia lub pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej, jednostki pomocnicze mogą pełnić rolę pośrednika lub informatora pomiędzy mieszkańcami a właściwymi organami, np. sądami, komornikami czy organami administracji rządowej. W takich przypadkach jednostki pomocnicze mogą być źródłem informacji o miejscowych przepisach i procedurach dotyczących upadłości, restrukturyzacji czy egzekucji komorniczej, a także pomagać mieszkańcom w kontaktach z organami i instytucjami odpowiedzialnymi za te procesy. Przepis prawny, który dotyczy jednostek pomocniczych, można znaleźć w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2021 poz. 1301, z późn. zm.). W szczególności, art. 5 ust. 1 tej ustawy stanowi, że jednostki pomocnicze gminy, takie jak sołectwa, osiedla, dzielnice czy zarządy regionów, mogą być tworzone na mocy uchwały Rady Gminy w celu wykonywania określonych zadań własnych gminy. W kolejnych przepisach tej ustawy określono również zasady funkcjonowania, kompetencje oraz sposób wyboru organów tych jednostek pomocniczych.

Chociaż jednostki pomocnicze nie mają bezpośredniego wpływu na postępowania upadłościowe, restrukturyzacyjne czy egzekucyjne, ich rola może być istotna dla ułatwienia dostępu do informacji oraz wsparcia mieszkańców w kontaktach z odpowiednimi organami i instytucjami.