Unieważnienie to termin prawny odnoszący się do czynności prawnej mającej na celu uchylenie, zniweczenie lub stwierdzenie nieważności określonego aktu prawnego, umowy czy decyzji. Unieważnienie ma zastosowanie, gdy występują wady, które skutkują brakiem ważności aktu prawnego od początku (ex tunc). Może być stosowane zarówno przez sądy, jak i przez strony umowy czy postępowania. Unieważnienie może mieć miejsce na różnych etapach postępowania prawnego, takich jak postępowanie przed sądem, postępowanie egzekucyjne czy postępowanie upadłościowe.

W kontekście upadłości, oddłużenia lub pomocy prawnej podczas egzekucji komorniczej, unieważnienie może dotyczyć np. czynności prawnych dokonanych przez dłużnika przed wszczęciem postępowania upadłościowego czy restrukturyzacyjnego, jeśli te czynności mają na celu szkodę wierzycieli lub były zawarte w sytuacji, gdy dłużnik wiedział, że jego sytuacja finansowa uniemożliwia wywiązanie się z zobowiązań. Takie unieważnienie jest przewidziane przez art. 127 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2021 r. poz. 266, z późn. zm.).

Przykładem unieważnienia w przypadku egzekucji komorniczej może być sytuacja, gdy dłużnik zaciągnął chwilówkę, której warunki były rażąco niekorzystne dla dłużnika i naruszały dobra obyczajowe. W takim przypadku, dłużnik może wystąpić do sądu z wnioskiem o unieważnienie umowy pożyczki chwilówki, co może wpłynąć na postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika. Jeżeli sąd uzna, że warunki umowy są rażąco niekorzystne dla dłużnika, może orzec unieważnienie umowy, co skutkuje zwolnieniem dłużnika z obowiązku spłaty długu wynikającego z takiej umowy.

Warto jednak pamiętać, że unieważnienie nie zawsze jest możliwe i może mieć poważne konsekwencje prawne dla obu stron postępowania. Dlatego przed podjęciem działań mających na celu unieważnienie umowy czy innego aktu prawnego, warto skonsultować się z radcą prawnym czy adwokatem, aby upewnić się, że działania te są uzasadnione i oparte na właściwych podstawach prawnych.