- « Wróć
- Finteo
- Wielka Encyklopedia Upadłości Konsumenckiej
- Źródła prawne dotyczące upadłości konsumenckiej
Źródła prawne dotyczące upadłości konsumenckiej
Niniejszy rozdział przedstawia przegląd źródeł prawnych dotyczących upadłości konsumenckiej. Omówione są przepisy prawa krajowego, unijnego oraz międzynarodowego, które odnoszą się do upadłości konsumenckiej, a także wpływ orzecznictwa na praktykę postępowań upadłościowych.
Prawo krajowe:- Ustawa z dnia 31 marca 2003 r. o postępowaniu w sprawach upadłościowych i naprawczych (Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535) – zawiera regulacje dotyczące upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz upadłości przedsiębiorców.
- Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93) – zawiera przepisy odnoszące się do ogólnych zasad zobowiązań, w szczególności do przedawnienia roszczeń, które mają wpływ na możliwość dochodzenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.
- Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296) – zawiera regulacje odnoszące się do postępowania przed sądami w sprawach cywilnych, w tym postępowanie w sprawach upadłościowych.
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. 1997 nr 133 poz. 882) – zawiera przepisy dotyczące egzekucji komorniczej, mające zastosowanie również w przypadku egzekucji z majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego – stanowi ogólne zasady dotyczące postępowań upadłościowych w państwach członkowskich UE oraz określa przesłanki uznania takich postępowań na terenie całej Unii.
- Dyrektywa 2008/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki – zawiera regulacje dotyczące umów o kredyt konsumencki, które mogą mieć wpływ na sytuację kredytobiorców w postępowaniach upadłościowych.
Konwencja ONZ w sprawie uznawania i egzekwowania zagranicznych decyzji upadłościowych z dnia 16 maja 1997 r. – stanowi zasady dotyczące uznawania i egzekwowania decyzji upadłościowych wydanych przez sądy innych państw.
Orzecznictwo sądowe:Orzecznictwo sądowe odgrywa ważną rolę w interpretacji i stosowaniu przepisów prawnych dotyczących upadłości konsumenckiej. Sądy różnych instancji, w tym Sąd Najwyższy, wydają wyroki, które kształtują praktykę stosowania przepisów prawa w postępowaniach upadłościowych. Wyroki sądów, zwłaszcza te precedensowe, wyznaczają kierunek interpretacji przepisów oraz określają granice stosowania poszczególnych instytucji prawnych.
Ważne orzecznictwo dotyczące upadłości konsumenckiej obejmuje wyroki w sprawach dotyczących m.in.:
- Zakresu zastosowania upadłości konsumenckiej – wyroki te dotyczą kwestii, które dłużnicy muszą spełnić, aby być objętymi upadłością konsumencką, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt V CSK 358/16.
- Skutków upadłości konsumenckiej – wyroki dotyczące tego, jakie skutki prawne wywołuje ogłoszenie upadłości konsumenckiej, w tym zakresu odpowiedzialności dłużnika za zobowiązania oraz przyszłych roszczeń, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 stycznia 2017 r., sygn. akt III CZP 79/16.
- Zasady planu spłaty wierzycieli w upadłości konsumenckiej – orzeczenia te dotyczą kwestii związanych z opracowaniem i realizacją planu spłaty, takich jak preferencje wierzycieli, okres spłaty czy możliwość jego zmiany, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 czerwca 2018 r., sygn. akt I CSK 423/17.
- Warunków umorzenia pozostałych długów – wyroki te dotyczą kwestii związanych z umorzeniem pozostałych długów po zakończeniu postępowania upadłościowego, w tym warunków, jakie muszą być spełnione, aby umorzenie nastąpiło, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 2019 r., sygn. akt V CSK 328/18.
- Ochrona praw dłużnika i wierzycieli – wyroki te odnoszą się do kwestii równowagi interesów dłużnika oraz wierzycieli w procesie upadłościowym, a także do praw wierzycieli, takich jak prawo do zgłoszenia wierzytelności, prawo do udziału w zgromadzeniu wierzycieli czy prawo do zaskarżenia niekorzystnych dla nich decyzji sądu, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 listopada 2017 r., sygn. akt V CSK 239/17.
- Zasady postępowania sądowego – orzeczenia dotyczące proceduralnych aspektów postępowania upadłościowego, takich jak przysługujące stronie środki odwoławcze, okresy przedawnienia roszczeń czy przepisy dotyczące jawności postępowania, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 czerwca 2019 r., sygn. akt III CZP 11/19.
- Postępowanie restrukturyzacyjne – wyroki te dotyczą zastosowania przepisów prawa restrukturyzacyjnego w kontekście upadłości konsumenckiej oraz zagadnień związanych z możliwością restrukturyzacji zobowiązań dłużnika jako alternatywy dla upadłości konsumenckiej, np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 lutego 2018 r., sygn. akt I CSK 278/17.
Źródła prawne dotyczące upadłości konsumenckiej tworzą kompleksowy system norm prawnych, którego właściwe zrozumienie i stosowanie są kluczowe dla sprawnego przeprowadzenia postępowań upadłościowych. Wiedza na temat tych źródeł oraz zdolność do ich wykorzystania w praktyce jest niezbędna dla prawników, doradców finansowych, osób zadłużonych oraz innych zainteresowanych tym obszarem prawa.